воскресенье, 16 ноября 2014 г.

Վագրեր

Վագր

Ընտանի կատուների բազմաթիվ ցեղակիցների մեջ կան և այնպիսիները, որոնք կարող են թաթի մի հարվածով ձի սպանել, հինգ մետրանոց ցատկեր անել, հիանալի լողում են, իսկ կշտանալու համար նրանց 30-50 կգ միս է պետք: Հավանաբար կռահեցիք, որ խոսքը վագրի մասին է: Վագրերն ապրում են Ասիայում: Այնտեղ, գետերի ափերին, խիտ թավուտներում հաճախ կլսես նրանց ահարկու ձայները: Բայց վագր տեսնելը հեշտ չէ. իր շերտավոր գունավորման շնորհիվ նույնիսկ մոտիկից չի երևում, որովհետև թփերը լավ թաքցնում են նրան: Բացի այդ, նա գերադասում է որսի դուրս գալ արևամուտից հետո: Վագրը հիանալի որսորդ է: Նա արագ է վազում, կարող է երկար հետապնդել որսին: Սակայն մեծ մասամբ հարձակվում է դարանից: Նրա հզոր ժանիքներից հազվադեմ կարող է փրկվել նա, ում դարանակալում է գիշատիչը: Վագրի սիրելի ավարը եղջերուներն են, վայրի խոզերը, այծքաղները: Հարձակվում է նաև ընտանի կենդանիների վրա: Եթե որսն անհաջող է լինում, վագրը գորտեր, մկներ և, նույնիսկ մորեխներ է ուտում: Կարող է նաև երկար ժամանակ առհասարակ մնալ առանց սընընդի: Վագրերը որսում են մեծ մասամբ հիվանդ ու թույլ կենդանիների և դրանով բնության սանիտարի դեր կատարում: Մարդու վրա հարձակվում են, երբ նա սպառնում է բռնել կամ սպանել վագրի ձագին, կամ վիրավորում գազանին, կամ էլ խանգարում ճաշակելու ավարը: Կար ժամանակ, որ վագրերը շատ-շատ էին, բայց հիմա բավականին հազվագյուտ կենդանիներ են դարձել: Նրանց ոչնչացրել են և՛ գեղեցիկ ու արժեքավոր մորթու համար, և՛ որպես վտանգավոր գիշատիչների: Այժմ վագրի որսն արգելված է: Վագրերը հեշտությամբ են ընտելանում անազատ պայմաններում: Այդ գիշատչին կարելի է տեսնել շատ կենդաբանական այգիներում և համոզվել, որ նա, իրոք նման է մեր ընտանի կենդանիներին:   

աղբյուր-մանկական հանրագիտարան


նկարի աղբյուր- https://www.google.am/search?q=%D5%88%D5%92%D5%BD%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6+%D5%BE%D5%A1%D5%A3%D6%80&espv=2&biw=1366&bih=643&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=Q41oVIXNJ4iGzAPhi4HgBA&ved=0CAYQ_AUoAQ#facrc=_&imgdii=_&imgrc=jfmRX8tg1G4CqM%253A%3BpHs0JQr4QnLZ1M%3Bhttp%253A%252F%252Fimage.slidesharecdn.com%252Frandom-121220030140-phpapp02%252F95%252F-1-638.jpg%253Fcb%253D1355994293%3Bhttps%253A%252F%252Fet.slideshare.net%252FLilit-Movsesyan%252Fss%3B638%3B479

Երկու ընկեր թարգմանություն ռուսերենից հայերեն

Жили два друга, два молодых парня. Одного звали Адычак, другого — Кечок. Они в преданности друг другу клялись.
Адычак часто говорил, что он походит на своего отца — храброго человека. С ним, лучшим другом, Кечоку будет не страшно даже ночью пойти через дремучий лес.
Кечок молча слушал друга.
Вот однажды шли они по таежной дороге. А навстречу им медведь. Встал на задние лапы и зарычал.
Адычак первым увидел медведя, бросился к ближнему дереву и залез на самую вершину.
Кечок остался один. Медведь хотел схватить его, но он упал на землю и притворился мертвым.
Зверь склонился над парнем, обнюхал его и пошел дальше.
Медведь ушел, Адычак спустился на землю и спросил друга:
— С тобой медведь разговаривал?
— Да.
— А что он тебе сказал?
— Он сказал: «Никогда, Кечок, не ходи в тайгу с такими друзьями, которые, как трусливые бурундуки, по деревьям лазают».
Адычак устыдился, убежал домой. А Кечок один дальше пошел по таежной дороге.

<<Երկու ընկեր>>

Ապրում էին երկու ընկեր, երկու երիտասարդ տղաներ: Մեկին անվանում էին Ադիչակ, մյուսին ՝ Կեչոկ: Նրանք միմյանց հավատարմության երդում էին տվել:                                        Ադիչակը հաճախ ասում էր, որ ինքը նման է իր հորը ՝ խիզախ մարդուն: Իր հետ, լավագույն ընկերոջը ՝ Կեչոկին, նույնիսկ գիշերը սարսափելի չի լինի գնալ խոր անտառի միջով: Կեչոկը լուռ լսում էր ընկերոջը:                                                                                                                                     Ահա մի անգամ նրանք գնում էին տայգայի ճանապարհով: Իսկ նրանց ընդառաջ՝ արջը: Կանգնեց հետևի թաթերի վրա ու մռնչաց: Ադիչակը առաջինը տեսավ արջին, նետվեց մոտակա ծառին և բարձրացավ գագաթը: Կեչոկը մենակ մնաց: Արջը ուզեց բռնել նրան, բայց նա վայր ընկավ և մեռած ձևացավ:                                                                       Գազանը խոնարհվեց տղայի վրա, հոտոտեց նրան և առաջ գնաց: Արջը գնաց, Ադիչակը իջավ գետնին և հարցրեց ընկերոջը. –Քեզ հետ արջը խոսե՞ց                                                                                  –Այո                                                                                                                         -Իսկ ի՞նչ ասաց նա քեզ                                                                                                –Նա ասաց. <<Երբեք, Կեչոկ, մի գնա տայգա այնպիսի ընկերների հետ, որոնք, ինչպես վախկոտ բուրունդուկ մագլցում են ծառերին>>:                                                                                                                  Ադիչակը ամաչեց, փախավ տուն: Իսկ կեչոկը մենակ առաջ գնաց տայգայի ճանապարհով:

Իսլամ


воскресенье, 4 мая 2014 г.

Ուսումնական պլան

Իմ կարծիքը պարտադիր տնային հանձնարարությունների մասին

Իմ կարծիքով ութերորդ դասարանի երեխայի համար շատ լավ պայմաներ են սեվորելու համար: Եթե դու ընտրում ես մայրենի, ռուսերեն, անգլերեն, դու կարող ես միայն այդ դասերի տնայիներն կատարել: Բայց պետք է միշտ տնայիներն կատարես մայրենին, ռուսերենը և անգլերենը: Միարժամանակ դու կարող ես կատարել  բոլոր առարկաներից տնային աշխատանքները: Դա հնարավորություն է տալիս բոլոր առարկաներից ունենալ բավարար գիտելիքներ: Իմ կարծիքով, այս նախագիծը շատ արդյունավետ է և անպայման կնդունվի: 

среда, 2 апреля 2014 г.

Ալպիական մանուշակ


Երկու տեսակն էլ գրավիչ են իրենց հիանալի յուրօրինակ ծաղիկներով: Պարսկական ալպյան  մանուշակը ծաղկում է ձմռանը: Ա. մանուշակը  բազմայա բույս է, այն ձևավորում է պալարասոխուկ: Պալարները տափակակլորավուն ձևի են 15սմ տրամագծով: Պալարը աճի միայն մի կետ ունի և նրա վնասվելը բույսի  մահվան պատճառ է դառնում:
Ա.մանուշակի պայծառ գույները  ուժեղ արևներ են`  այդ ծաղիկներում ապրում է  արևի լույսը:
Այս բույսը օգտակար է պահել  տանը , որտեղ ապրում են զգացմունքային մարդիկ, ընկճվող, փոփոխական բնավորությամբ, որոնց տրամադրությունը կախված է շրջապատի կարծիքից: Ա.մանուշակի արևային ծաղիկները ազատագրում են փակված էներգիան:  Շնորհիվ ա.մանուշակի տանը ստեղծվում է ազատ մթնոլորտ, ցանկություն է առաջանում միմյանց  համար որևէ հաճելի բան անել:
 
Արմատին կից, մուգ կանաչավուն կաշվատիպ սրտանման տերևները տեղավորված են մինչև 30սմ երկարության ցողուններին  և ունեն դեկորատիվ մոխրա-արծաթավուն նախշ:
 
Շատ յուրատեսակ ծաղիկներ են.սրացած, ետ թեքված, երբեմն բախրամայի նմանվող թերթիկներով, կարծես էկզոտիկ թիթեռների երամ է պտտվում բույսի շուրջը: Գույների տեսականին շատ լայն է. ստեղծվել է ձյունասպիտակ ծաղկի հիբրիդ, վարդագույնի երանգներից մինչև մուգ կարմիր, բորդո և մանուշակագույն:  Ծաղկելը տևում է երկար`մինչև  3,5 ամիս: Կախված տեսակից, տնային պայմաններում ծաղկելը սկսում է հոկտեմբերի կեսերից մինչև մարտի վերջը: Շատ հաճախ ալպյան մանուշակի մասին ասում են, որ նա շատ քմահաճ  բույս է: Իրականաում այն պահանջկոտ չէ և այն բոլոր պահանջները, որ նա ներկայացնում է, դյուրին է բավարարել:
 
Ծաղկման շրջանում ա.մանուշակի համար անհրաժեշտ է լուսավոր, բայց ոչ արևոտ,  զով սենյակ: Օպտիմալ ջերմաստիճանը ձմռանը 10 – 14 աստիճան է: Ավելի բարձր ջերմաստիճանը կարող է վատ ազդել բույսի վրա: Բարձր ջերմաստիճանի դեպքում ա.մանուշակին պետք է ցողել ջրով ամեն օր, բայց որ ջուրը չկաթի  պալարասոխուկի բողբոջային մասի և ծաղիկների վրա :
  • Լուսավորությունը: Ծաղկող   ա.մանուշակը լուսասեր է, բայց նրան հարկավոր է պաշտպանել արևի ուղիղ ճառագայթներից (եթե ծաղկումը ուշացել է):
  • Ջրելը: Ա.մանուշակը ջրում են հավասարաչափ, չթողնել հողը շատ չորանա կամ շատ ջուր մնա թաղարում: Ջրել միայն  փափուկ,  տան ջերմաստիճանի ջրով (ջուրը չպիտի կաթի  պալարասոխուկի բողբոջային մասի վրա): Թոռոմած ծաղիկները կամ դեղնած տերևները չի կարելի  կտրել դանակով կամ մկրատով, այլ «պտտեցնելով» զգուշորեն պոկել` փորձելով չվնասել աճման տարածքը: Ուշ գարնանը` ծաղկման շրջանի ավարտից հետո, գալիս է հանգստի շրջանը:
Հունիսին պալարը մերկանում է: Սովորաբար տերևների դեղնելը սկսելուն պես ջրելը զգալի պակասեցնում  են, ջրում են հազվադեպ `չթողնելով հողը շատ չորանա: Ա. մանուշակի արմատները չեն մահանում, նրանք կենսունակ են: Թաղարը հանգստի ընթացքում դնում են ստվերոտ տեղ: Երբ սկսում են հայտնվել երիտասարդ տերևները, սովորաբար դա հունիս-օգոստոսն է, ա.մանուշակը տեղափոխում են նոր հողային խառնուրդի մեջ: Տեղափոխումից հետո բույսը նորից դրվում է լուսավոր տեղ: 

вторник, 11 марта 2014 г.

մարտի 8 մասին տեղեկություն

Կանանց միջազգային օրվան առնչվող առաջին պատմական իրադարձությունը տեղի է ունեցել 1857թ. մարտի 8-ին, երբ Նյու-Յորքի տեքստիլ գործարանների կին աշխատողներն իրենց իրավունքների պաշտպանության համար քայլերթով անցան քաղաքի փողոցներով: Պատճառը ցածր աշխատավարձն ու աշխատանքի անբավարար պայմաններն էին: Մասնավորապես, բողոքում էին 16-ժամյա աշխատանքի դեմ:
Կես դար անց` 1908թ. նույն օրը, Նյու-Յորքի սոցիալ-դեմոկրատական կազմակերպության ակտիվիստները կանանց իրավունքների պաշտպանության համար ցույց կազմակերպեցին: 1909թ. Ամերիկայի սոցիալիստական կուսակցությունը փետրվարի վերջին կիրակին Կանանց ազգային օր հռչակեց:
“1910թ. միջազգային բանվորուհիների երկրորդ կոնֆերանսը Դանիայի Կոպենհագեն քաղաքում որոշեց, որ աշխատավոր կնոջ` բանվորուհու ընտրական իրավունքը, աշխատանքի ապահովությունն ու վարձատրության հավասարությունը ձեռք կարող են բերվել միայն հեղափոխական կռվի ճանապարհով: Այս որոշմանն իբրև նշան` Կլարա Ցետկինի առաջարկությամբ, կոնֆերանսը որոշեց մարտի 8-ը հայտարարել միջազգային բանվորուհու տոն”,- գրել է “Խորհրդային Հայաստանը” 1924թ. մարտի 8-ին:
Առաջին անգամ կանանց միջազգային օրը նշվեց 1911թ.Ավստրիայում, Գերմանիայում, Դանիայում և Շվեյցարիայում: Ռուսաստանում այն առաջին անգամ նշվում է 1914թ.:
“Միայն 1917թ. Ռուսաստանի բանվորուհիները, բոլշևիկների կոչի համաձայն, մարտի 8-ին հեղափոխական քայլերով դուրս եկան փողոց` իրենց բողոքի ձայնը հնչեցնելու կալվածատերերի և կապիտալիստների կառավարության դեմ` պահանջելով հաց և խաղաղություն: 1917թ. մարտի  8-ին (հին տոմարով` փետրվարի 23-ին) Պետրոգրադի բանվորուհինեը ցույցեր արին, որին անմիջապես արձագանք տվին ու միացան հարյուր-հազարավոր բանվորներ ու զինվորներ”,- գրում է թերթը:
1977թ. Միավորված ազգերի կազմակերպությունը Մարտի 8-ը հռչակեց կանանց միջազգային տոն:
Անկախության հռչակումից հետո`1996թ. մարտի 8-ը հանվեց երկրի պետական տոնացույցից: Փոխարենը ապրիլի 7-ը հռչակվեց Մայրության ու գեղեցկության օր: Այնուհետև`2001թ. ընդունվեց տոների և հիշատակի օրերի մասին նոր օրենք, որով մարտի 8-ը կրկին վերականգնվեց պետական տոնացույցում: Մարտի 8-ից ապրիլի 7-ը մեզանում ոչ պաշտոնապես համարվում է կանանց միամսյակ:

четверг, 27 февраля 2014 г.

«Մի՞թե դժվար է» վերլուծություն

Վեր լինել մարդկային այն փոքր, նեղ, սովորական կյանքից և ապրել անսահման մեծ, ավելի հետաքրքիր, իմաստալից տիեզերական կյանքով: Մի՞թե դժվար է… Մի՞թե դժվար է համարձակ լինել:Փորձել կտրվել առօրեական խնդիրներից, հոգսերից, և կյանքը տեսնել ուրիշ՝ ավելի լավ, ավելի վառ ու լուսավոր կողմից: Չթողնել, որ մեր կյանքը փոքրանա, նեղանա ու մի օր հասնի « մինչև էն պստլիկ «ես»»-ին: Մի՞թե այդքան զարմանալի ու տարօրինակ է իրար հարազատ մարդկանցով հավաքվել, ու, չնայած տարբեր մտքեր ու կարծիքներ ունենալուն, կարողանալ իրար հետ նորմալ, հանգիստ պայմաններում զրուցել, քննարկել: Մի՞թե դժվար է լավատես լինել`«իրար մոտենալ, բարության աչքերով նայել իրար ու տեսնել իրար մեջ մեր լավ կողմերը, քանզի մարդ չկա, ով լավ կողմեր չունենա, ու էսպեսով էլ կյանքը դարձնել քաղցր ու սիրելի»:
Այո, կարծում եմ, որ դժվար է, շատ դժվար… Բայց պետք է փորձել, պետք է կարողանալ ուժեղ լինել և հասնել այդ կատարելիությանը, ապրել բարձր, շատ հետաքրքիր ու անչափ իմաստալից ու օգտակար կյանքով: Հասնելն, իրոք ,շատ դժվար է, «բայց մի՞թե ճշմարիտ է, էդքանն էլ չկա մեր մեջը», որ կարողանանք ձգտել ավելիին, քան ենք: Մի՞թե դժվար է …

воскресенье, 23 февраля 2014 г.

Անկեղծությունը իմ մեջ

                                                     Անկեղծությունը իմ մեջ

Կարդալով Հովհաննես Թումանյանի <<Անկեղծ չենք>> հոդվածը՝ ես հասակացա որ մարդիկ պետք է լինեն անկեղծ: Եթե մարդիկ չլինեն անկեղծ, ապա նրանք չեն ունենա ընկերներ, ընտանիք և այլն: Մարդ պետք է անկեղծ լինի բոլորի հանդեմ, որ հարգված և շրջապատված լինի ըկերներով:  Ես փորձում եմ լինել անկեղծ, բայց այդքան էլ  չի ստացվում անկեղծ լինելը: Ինձ մոտ ստացվում է անկեղծ լինել միայն այն պահին, երբ ես բարկացած եմ լինում: 

воскресенье, 2 февраля 2014 г.

Մոր ձեռքեր Պարույր Սեվակ

Այս ձեռքերը` մո՜ր ձեռքերը,
Հինավուրց ու նո՜ր ձեռքերը...
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը...
Պսակվելիս ո՜նց են պարել այս ձեռքերը`
Ի՜նչ նազանքով ,
Երազանքո՜վ՜:
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը...
Լույսը մինչև լույս չեն մարել այս ձեռքերը,
Առաջնեկն է երբ որ ծնվել,
Նրա արդար կաթով սնվել:
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը...
Զրկանք կրել, հոգս են տարել այս ձեռքերը
Ծով լռությա՜մբ,
Համբերությա՜մբ,
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը...
Երկինք պարզված սյուն են դառել այս ձեռքերը,
Որ չփլվի իր տան սյունը`
Որդին կռվից դառնա տունը:
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը...
Մինչև տատի ձեռք են դառել այս ձեռքերը,
Այս ձեռքերը` ուժը հատած,
Բայց թոռան հետ նոր ուժ գտած...
Քար են շրջել, սար են շարժել այս ձեռքերը...
Ինչե՜ր, ինչե՜ր, ինչե՜ր չարժեն այս ձեռքերը`
Նուրբ ձեռքերը,
Սո՜ւրբ ձեռքերը:

...Եկեք այսօր մենք համբուրենք որդիաբար
Մեզ աշխարհում ծնած, սնած,
Մեզ աշխարհում շահած, պահած,
Մեզնից երբեք չկշտացած,
Փոշի սրբող, լվացք անող,
Անվերջ դատող, անվերջ բանող
Ա'յս ձեռքերը`
Թող որ ճաքած ու կոշտացած,
Բայց մեզ համար մետաքսի պես
Խա՜ս ձեռքերը...


Մոր ձեռքերը Վերլուծում    
Այս բանաստեղծության մեջ հեղինակը ցույց է տալիս իր անհսահման սերը մոր հանդեպ: Ինչպես Սևակի, այնպես էլ մեր բոլորիս համար մայրը անփոխարինելի է: Մեր շատ սրելի բանաստեղծը նկարագրում է թե ինչպիսի զրկունկանքներն են կրել մեր մայրերը հանուն մեզէ իրենց զավակների Ծնված օրվանից մայրն իր ձեռքերով խնամում զավակին տալով անսահման սեր, հոգատարություն ու ջերմություն: Ես խոնարվում եմ մեր հայ մայրերի առջև: 

пятница, 31 января 2014 г.

Պարույր Սեվակի նամակներից մեկն Սուլամիթային

«Դու լսո՞ւմ ես ինձ, թանկագին ուսուցիչ, ես գրում եմ քեզ կայարանում, սարսափելի եռուզեռի, իրարանցման մեջ:
25 րոպե է մնացել գնացքի մեկնմանը: Նոր ես քայլում էի Մոսկվայով, և ամեն ինչի մասին քեզ հետ բանակցեցի:
Ես ինձ հետ քեզնից հուշ եմ վերցրել: Խնդրում եմ, մի փորձիր իմանալ տղաներից, թե հատկապես ինչ: Ես այդ մասին քեզ հետո կպատմեմ… Ձեռք եմ բերել «դա» խաբեությամն ճանապարհով….. և ինչեր չես անի հանուն… արվեստի…
Եթե կուզես, գրիր ինձ Կենտրոնական փոստատուն, ցպահանջ, չես կարող, ես, միևնույն է, կսպասեմ, բայց չեմ բարկանա:
Քո մասին բոլոր ծանր մտքերը ես դեն եմ նետում: Քեզ համար վատ լինել չի կարող, չպետք է լինի:
Վերջ: Պետք է վազել: Շատ քիչ է մնացել:
Ես կկատարեմ մեր պայմանը:


                                                                                  Քո օրինակելի աշակերտուհի»:23/6/1958թ.

воскресенье, 19 января 2014 г.

Դիջիպատում

2013-ի իմ ձեռքբերումները
2013-ը շատ հատկանշական եղավ իմ համար:Նախ 6 տարի Նոր դպրոցում սովորելուց հետո, տեղափոխվեցի միջին դպրոց: Միջին դպրոցում ավելացավ մեր առարկաների թիվը: Մեզ համար նոր էին Կենսաբանությունը,Քիմիան,Ֆիզիկան, Երկրաչափությունը, Հանրահաշիվը: Այդ առարկաները մեր համար այնքան էլ անծանոթ չէին, քանի որ կրտսեր դպրոցում մենք սովորել էինք այդ առարկաների հիմքերը:


2014-ի իմ գլխավոր անելիքները
Կփորձեմ շտկել 2013-ին թույլ տված սխալները:Կփորձեմ ավելի լավացնել ցուցանիշներս:


 Իմ ուսումնական նյութերը 
Միջին դպրոցի կայքը սպասարկել եմ ընդամենը 4 նյութով  և տեղադրել եմ 52 ուսումնական նյութ:

Աշխարհագրական տերմինների բառարան

Բրոմ